ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ 21αι.

Η ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

 

του Νικολάου Ι. Πέντσα (Επιστημονικός συνεργάτης της APSON ΕΚΕ, σε θέματα Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικής Ανάπτυξης).

 

Προϊόντος του χρόνου η λειτουργία των επιχειρήσεων αλλάζει. Παράγοντες όπως οι κλιματικές αλλαγές, οι αυξανόμενες κοινωνικές απαιτήσεις, η ενδυνάμωση του ρόλου των καταναλωτών και φυσικά η οικονομική κρίση, είναι μερικοί από τους σημαντικότερους που διαμορφώνουν μία νέα νοοτροπία, που μας υπενθυμίζει ότι οι επιχειρήσεις δεν αποτελούν αυτόνομες και αυτάρκεις μονάδες σε έναν ανταγωνιστικό επιχειρηματικό κόσμο.

 

Στο πλαίσιο αυτό, ο ρόλος της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (Ε.Κ.Ε.) τα τελευταία χρόνια ανέκυψε δριμύτερος, αποφασισμένος να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του υπό διαμόρφωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η συμβολή της στη βιώσιμη ανάπτυξη παρά τον εθελοντικό χαρακτήρα της, αντιμετωπίζεται πλέον ως υποχρέωση και όχι ως παροδική επιχειρησιακή πρακτική όπως πολλοί πίστευαν. Εφαρμόζεται και αναπτύσσεται μέσα από το δίκτυο αξιών, στόχων και δραστηριοτήτων που διέπουν τη διακυβέρνηση των επιχειρήσεων. Στην πραγματικότητα αποτελεί μέσο για τη διάχυση ωφέλιμων πρακτικών και την επίτευξη ωφελειών για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (stakeholders).

 

Η πραγματικότητα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις, είναι ότι πλέον δεν κρίνονται μόνο από την οικονομική τους, αλλά πρωτίστως από τη δεοντολογική, κοινωνική και περιβαλλοντική πολιτική τους. Μία πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, έδειξε ότι το 70% των Ευρωπαίων καταναλωτών όταν αγοράζει προϊόντα ή υπηρεσίες, λαμβάνει υπόψη τις δεσμεύσεις μιας επιχείρησης σε σχέση με τις κοινωνικές της ευθύνες. Παρά την οικονομική κρίση, το 44% των καταναλωτών προτιμά οικολογικά προϊόντα, ενώ το 80%, δείχνει ιδιαίτερη εκτίμηση στις κοινωνικά υπεύθυνες επιχειρήσεις. Παράλληλα, το 73% των καταναλωτών ελκύεται από περιβαλλοντικά υπεύθυνες εταιρείες ενώ το εντυπωσιακό είναι ότι ποσοστό 15%, δεν διστάζουν να πληρώσουν περισσότερο για τα προϊόντα μίας κοινωνικά υπεύθυνης εταιρείας.

 

Ως φυσική συνέχεια, οι φωνές που ζητούσαν τη θεσμοποίηση της Ε.Κ.Ε. και την μετατροπή της σε υποχρεωτική λειτουργία, τελικά εισακούστηκαν. Οι πρόσφατες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες καταρτίστηκαν με την ουσιαστική συμβολή της Ελληνικής προεδρίας, υποχρεώνει μεγάλες εταιρείες και επιχειρηματικούς ομίλους να δημοσιοποιούν στο εξής, εκτός από τους ισολογισμούς τους και στοιχεία Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Τέτοια στοιχεία σχετίζονται με τη δραστηριότητά τους στους τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος, της κοινωνικής πολιτικής, της καταπολέμησης της διαφθοράς και της δωροδοκίας, του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου, καθώς και σχετικά με την ηλικία, το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο και τα επαγγελματικά προσόντα των μελών και οργάνων διοίκησής τους. Αίσθηση του γράφοντος είναι ότι τα επόμενα χρόνια οι οδηγίες θα επεκταθούν στις μικρότερες επιχειρήσεις και εν τέλει θα αποτελέσουν υποχρεωτική λειτουργία για όλο τον επιχειρηματικό κόσμο.

 

Στο πλαίσιο αυτό, η Ε.Κ.Ε. δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται όπως στο παρελθόν, ως παραδοσιακή αντίληψη που περιόριζε τον ρόλο της σε δωρεές για κοινωφελείς σκοπούς, σε χορηγίες εκδηλώσεων και σε μέτρα βασικής φροντίδας για τους εργαζόμενους, αλλά απαιτείται να υιοθετεί σταδιακά μια συστηματική και στρατηγική προσέγγιση, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό περιβάλλον των επιχειρήσεων.

 

Με αυτή την μεταστροφή οι επιχειρήσεις, θα στοχεύσουν στη μακροπρόθεσμη αύξηση της απόδοσής τους μέσα από πρακτικές που ικανοποιούν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, δηλαδή τα άτομα και τις ομάδες που επηρεάζουν ή επηρεάζονται από τη λειτουργία μιας επιχείρησης.

 

Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι η προώθηση και ενσωμάτωση της ΕΚΕ στην επιχειρησιακή στρατηγική και στην καθημερινή λειτουργία των επιχειρήσεων, απαιτείται να αποτελεί βασική προτεραιότητα.

 

Υπό το φως των παραπάνω, ο επιχειρηματικός κόσμος, μέσα στο σύγχρονο σύνθετο περιβάλλον δεοντολογικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, έχει την πρόκληση να αποδείξει εμπράκτως ότι αναζητά να γεφυρώσει την επιχειρηματική με την κοινωνική, δεοντολογική και περιβαλλοντική ανάπτυξη και ωφέλεια. Να ενσωματώσει την έννοια και τις αρχές της Ε.Κ.Ε. στην επιχειρηματική πρακτική, μετατρέποντάς τις οδηγό για τον ανταγωνισμό, την ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής. Άλλωστε, οι επιχειρήσεις οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους, ότι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας στην οποία δραστηριοποιούνται, δρώντας σε κάθε δραστηριότητα, όχι απλά με την εξαναγκαστική προσταγή της, αλλά σαν ένα γρανάζι της κοινωνικής μηχανής που συμβιώνει αρμονικά με αυτήν.

 

Εν τέλει, η εφαρμογή της Ε.Κ.Ε. δεν αναιρεί τον κανόνα της επιχειρηματικότητας που είναι η κερδοφορία. Η εφαρμογή των πρακτικών Ε.Κ.Ε. δεν αμφισβητεί το δόγμα της επίτευξης κέρδους, ούτε μειώνει την κερδοφορία της επιχείρησης. Τουναντίον, μέσω της προσέλκυσης και διατήρησης των πελατών, την προσέλκυση ταλαντούχου προσωπικού, την ισχυροποίηση της επωνυμίας, την αύξηση της αναγνωσιμότητας, την οικοδόμησης της εμπιστοσύνης και πολλών άλλων, διασφαλίζουν καλύτερα τη δημιουργία κέρδους διαχρονικά.